Dom pod Krzyżem – historia
Dom pod Krzyżem pierwotnie związany był z klasztorem św. Ducha; w budynku mieścił się szpital ubogich scholarów, od XVI w. noszący imię św. Rocha – patrona przyszpitalnej kaplicy. Od połowy XIII w. placówka będąca początkowo oddziałem szpitala św. Ducha usamodzielniła się, a w latach 1458–1460 dom położony u zbiegu dzisiejszych ulic Szpitalnej i św. Marka stal się własnością szpitala. Wówczas rozpoczęto gruntowną przebudowę obiektu, która trwała do roku 1474. Szpital scholarów podlegał zarówno władzom duchownym, jak i świeckim, z ramienia których opiekę nad nim prowadzili prowizorowie. Jednym z nich był Antoni Franckiewicz, który pod koniec XVI w. przeprowadził gruntowny remont budynku i reaktywował działalność szpitala. Z tego okresu pochodzi piętrowa, renesansowa oficyna, połączona przewiązką z gmachem głównym. Przebudowę tę upamiętnia zachowana w hallu tablica z 1594 r.
.
Wiek XVIII przyniósł upadek szpitala. Od roku 1790 właścicielem opuszczonego budynku stała się parafia kościoła Mariackiego; po drobnych adaptacjach budynek przeznaczono na przytułek dla ubogich. W latach 30. XIX w. przeprowadzono generalny remont budowli, nadając jej klasycystyczną formę i zmieniając jej układ wewnętrzny – przytułek ulokowano w oficynie, a gmach główny przeznaczono na mieszkania prywatne. W roku 1903 posesję została zakupiona przez Radę Miasta, która początkowo nosiła się z zamiarem wyburzenia zabudowań poszpitalnych. Ostatecznie budynek przeznaczono na sklepy i mieszkania.
(…)
Program Nocy Muzeów 2023 w Dom pod Krzyżem
- godz. – 19.00; 20.00; 21.00; 22.00 – oprowadzanie z przewodnikiem po wystawie czasowej: „Maszyneria teatru”.
Miejsce zbiórki: kaplica (parter).
Prowadzanie: Małgorzata Palka, dr Agnieszka Kowalska. Pierwszeństwo dla osób z rezerwacją: https://bilety.mhk.pl Limit: 20 osób - godz. 19.00; 20.00 i 21.00 „Oceniajmy książkę po okładce – zwiedzanie muzealnej pracowni introligatorskiej”.
Muzeum Krakowa posiada pokaźne zbiory biblioteczne, w tym starodruki wydawane w krakowskich oficynach w ciągu wieków. Książka, zwłaszcza dawna, wymaga troski i opieki konserwatorskiej. Muzealną kliniką książki jest pracownia introligatorska.
Zwiedzający będą mieli niepowtarzalną okazję zobaczyć introligatorski warsztat pracy. Prowadzenie: Katarzyna Pietrzycka-Minczak. Miejsce: pracownia introligatorska w oficynie (parter). Obowiązuje rezerwacja dokonana w Centrum Obsługi Zwiedzających: [email protected] Limit: 5 osób - godz. 19.45 – „W służbie czarnej sztuce” – podczas spotkania opowiemy o dziedzictwie pracy krakowskich drukarzy i ich tradycjach zawodowych. Prowadzenie: Monika Widzicka. Miejsce: sala edukacyjna (I piętro). Obowiązuje rezerwacja dokonana w Centrum Obsługi Zwiedzających: [email protected] Limit: 20 osób
- godz. 22.00 – Typograficzne bingo: Skąd wziął się znak @? Kiedy używamy asterysku i obelisku? Podczas wykładu opowiemy o historii i znaczeniu znaków typograficznych, a następnie zagramy nimi w bingo. Prowadzenie: Monika Widzicka. Miejsce: sala edukacyjna (I piętro). Obowiązuje rezerwacja dokonana w Centrum Obsługi Zwiedzających: [email protected] Limit: 20 osób
- godz. 23:00 – „Ta książka prawdę ci powie” – o dawnych krakowskich książkach wróżebnych. Tematem spotkania będą dawne sortilegia, czyli książki służące do przepowiadania przyszłości, które były wydawane w Krakowie od pierwszej połowy XVI do końca XVIII wieku. Uczestnicy będą mieli również możliwość wywróżenia sobie własnej przyszłości. Prowadzenie: dr Andrzej Szoka.
Miejsce: sala edukacyjna (I piętro).
Obowiązuje rezerwacja dokonana w Centrum Obsługi Zwiedzających: [email protected] Limit: 15 osób
Zwiedzanie w godzinach 19:00 – 01:00 / Ostatnie wejście o godz. 00:30
Data:
piątek, 19.05.2023, 19:00 -01:00
Wykonawca / Organizator:
Dom pod Krzyżem / Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urząd Miasta Krakowa
Lokalizacja:
Muzeum Teatru | Dom pod Krzyżem
ul. Szpitalna 21
31-024 Kraków
Bilety:
Wstęp - 1 PLN